Keukentafelgesprekken met boeren en boerinnen: “Het boer-zijn is prachtig, echter de onzekerheid nekt je”

In de gemeente Aalten hebben wij, 4 (agrarisch) coaches, keukentafelgesprekken gevoerd met 200 boeren en boerinnen. De aanleiding was dat de gemeente Aalten zich bewust is van de onzekere tijden in de agrarische sector en hierin een helpende hand wil bieden.

Uit de gesprekken komt een aantal resultaten: 76 % is ouder dan 50 jaar, op een groot deel van de bedrijven wordt een deel van de inkomsten verdiend buiten het bedrijf en op slechts 23% van de bedrijven is een opvolger aanwezig.
Wat mij trof in de gesprekken, was dat de agrariërs met passie vertellen over hun bedrijf en hun vee. Maar dat ze zich ook klem voelen zitten tussen regelgeving vanuit de overheid en maatschappelijke discussies over dierwelzijn:’Je doet het niet snel goed als boer’. De meeste agrariërs werken hard, maken lange dagen en ervaren onvoldoende rendement op hun bedrijf. Het harde werken vinden ze geen enkel probleem, wel dat er onvoldoende verdiend wordt.

De gesprekken waren intens en er was veel openheid. Mensen praten vaak voor het eerst over hun situatie, reflecteerden op hun bedrijf en hun persoonlijke situatie. Ze gaven aan het zinvol te vinden om dit soort gesprekken te voeren. Met een onafhankelijke coach, 100% vertrouwelijk, niet over de cijfers, maar over ‘Hoe gaat het nu eigenlijk met je?’ Boeren stappen uit zichzelf niet naar een coach, des te mooier dat de gemeente Aalten dit oppakt. Er is ook de mogelijkheid voor een vervolgtraject. 40% van de boeren maakt hier gebruik van.

Enkele citaten uit de gesprekken:

“Boer midden 40: ‘De werkdruk is al een hele tijd, een aantal jaar, heel hoog. Ik heb veel stress over de dieren en over de toekomst van de sector. Ik realiseer me dat dit niet goed is voor mijn gezondheid. Mijn vrouw heeft hier ook veel zorgen over en uit dit ook regelmatig. Wordt het ooit anders met de werkdruk?’

‘Ik vind het boeren zo mooi. Tussen de koeien zijn, het hooien, met de trekker het land op, het hele plaatje. Ik hoop dat ik over 10 jaar nog boer kan zijn, maar ik heb ernstige twijfels of de ontwikkelingen dit toestaan.”

Monique te Kiefte, Wim Korsten en Rob Huinink en Lizanne Roeleven zijn de coaches.