Zaken anders benaderen, de oude paden verlaten, ingesleten gewoontes loslaten, dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. In dit artikel vind je voorbeelden hoe je als adviseur een frisse blik kunt krijgen en behouden. Juist dáár ligt een taak voor de adviseur en kansen voor de Nederlandse agrosector. Hoe ga jij om met deze uitdaging?
We hebben allemaal vaste beelden. Je kijkt naar iemand en je hebt direct een beeld. Als adviseur ken je een ondernemer al langere tijd. Je hebt een beeld van die ondernemer. Dit beeld zet zich vast. Dat is prettig, dat is gewoon. Als je er niet over nadenkt, blijf je vaste beelden houden. Het nadeel hiervan is dat je als adviseur de ondernemer steeds op dezelfde wijze blijft benaderen. Je kunt niet meer ‘fris’ naar hem kijken.
Vastdenken
Wat we vaak doen, is vastdenken. Vastdenken is een manier van denken waarbij problemen almaar groter worden. Van de regen in de drup, jezelf vastdenken…
Vastdenken gaat over denken in vaste patronen. Zo doen we het altijd al en zo blijven we het doen, zonder dat je daar heel bewust mee bezig bent.
Vaak uit vastdenken zich in vaste gedachten, die als vanzelf in je hoofd naar boven komen. Overtuigingen.
Vastdenkers die we vaak tegenkomen in de veehouderij:
- ‘Het bedrijf moet groeien. Een bedrijf dat niet groter wordt, gaat achteruit’. Deze gedachte zorgt voor een eenzijdige blik op de toekomst. Stabiel blijven is blijkbaar geen optie.
- ‘Ik moet voldoen aan de normen van mijn ouders die mij voorgingen op het bedrijf’. Dit maakt dat je geen eigen keuze durft te maken.
- ‘Als ik aan anderen vertel hoe het op mijn bedrijf gaat, dan maken ze daar misbruik van’. Dit is een vastdenker, omdat je daardoor in een tunnelvisie naar je eigen bedrijf blijft kijken en niet de mogelijkheden ziet die het biedt als vreemde ogen naar je bedrijf kijken.
- ‘Als ik stop met mijn bedrijf, dan faal ik. Dan ben ik een loser in de ogen van andere ondernemers’. Een vastdenker, want als het financieel heel slecht gaat, zet een ondernemer zich hiermee vast.
- ‘Ik kan niet samenwerken met andere ondernemers, want ik moet het alleen doen’. In deze tijd – waarin samenwerken haast onvermijdelijk is – maakt een ondernemer het zichzelf hiermee erg lastig.
Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg
Nu hebben we het over de ondernemer, maar zo kennen adviseurs ook vastdenkers.
- ‘Ik moet de ondernemer niet confronteren met kritiek, want dan raak ik hem kwijt als klant.’
- ‘Als ik lever wat de ondernemer wil horen, dan is het voldoende.’
Welke vastdenken-gedachten ken jij zelf als adviseur?
Van vastdenken naar ‘Een frisse kijk op de adviespraktijk’
Je kunt een manier van denken ontwikkelen om problemen tot mogelijkheden te transformeren. Ja, én in plaats van ja, maar….
Het effect kan zijn dat er een nieuwe situatie ontstaat. Als adviseur kun je de ondernemer helpen om vastdenkgedachten te herkennen en deze open op tafel te leggen.
| Vastdenkgedachte: | Omzetten naar: |
|---|---|
| ‘Als ik anderen laat meekijken, kunnen ze ideeën van me jatten’ | ‘Anderen met je mee laten kijken op je bedrijf, is leren van elkaar’ |
| ‘Als ik stop als ondernemer, dan faal ik’ | ‘Op tijd stoppen is ook ondernemen’ |
| ‘Ik moet het bedrijf voortzetten’ | ‘Ik mag het ook anders doen’ |
| ‘Wat vader heeft opgezet, moet ik naleven’ | ’Ik eer wat mijn vader gestart heeft, en ik doe het anders’ |
| ‘Denken in opa’s (1965)’ | ‘Denken in kleinkinderen (2075)’ |
| ‘Het moet altijd meer zijn’ | ‘Het moet een smaakvol product zijn’ |
Hoe houd je een frisse kijk op de adviespraktijk?
- Durf te luisteren, maak duidelijk dat je geen oordeel hebt;
- Durf open vragen te stellen en wees oprecht geïnteresseerd in de ander;
- Denk in mogelijkheden (en niet in problemen);
- Bespreek casussen met andere adviseurs of collega’s in intervisiegroepen. Je leert van elkaar en je leert je blik te verbreden.
Dit artikel is geïnspireerd op een workshop voor de Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs: ‘Een frisse kijk op de adviespraktijk’ in juni 2015.